آناتومی صورت برای تزریقات زیبایی
تصویر ۱
لایه های پوست صورت در اقدامات زیبایی و جوانسازی
پوست بزرگ ترین ارگان بدن انسان است و عملکردهای مختلفی نیز دارد. به‌عنوان یک سد دفاعی فیزیکی، شیمیایی و ضد باکتریایی کار کرده، از دهیدریشن و از دست رفتن آب بدن جلوگیری می کند، دمای بدن را تنظیم می کند، سبب انتقال حس لامسه می شود و در تنظیمات سیستم ایمنی و تولید هورمون ها نقش داشته و همچنین راه ارتباطی بدن با دنیای اطراف می باشد. در رویکرد سنتی برای ارزیابی چهره، صورت به سه تا یک سوم (یک سوم بالا، میانی و پایینی) تقسیم می شود در حالی که از جنبه عملکردی صورت به دو جنبه قدامی و جانبی تقسیم می شود. جنبه قدامی در بیان عواطف و حالات چهره نقش دارد و در مقابل، بخش جانبی عمدتاً ساختارهای جویدنی را می پوشاندو با یک خط عمودی که از قسمت خارجی لبه اربیت می گذرد از قسمت قدامی جدا می شود. ماهیچه های بیان حالت صورت در فاسیای سطحی بخش قدامی و بیشتر در اطراف چشم و دهان قرار دارند. در مقابل، بخش جانبی صورت نسبتاً بی حرکت است و بر اساس ساختارهای مربوط به جویدن یعنی تمپورالیس، ماستر، غده پاروتید و مجرای آن، همگی در عمق فاسیای عمقی قرار دارند.
صورت در پنج لایه مختلف سازماندهی شده است که از گردن تا پوست سر با یکدیگر پیوسته هستند. در هر لایه، ساختارهایی را می توان شناسایی کرد که در بین لایه مربوطه منحصر به فرد هستند و برای جهت دهی مفید هستند و بنابراین برای کاربردهای ایمن بسیار مهم هستند. لایه ۱، پوست. لایه ۲، بافت همبند یا لایه چربی زیر جلدی. لایه آپونوروز یا لایه عضلانی آپونورتیک. لایه ۴بافت همبند شل، همچنین بافت همبند آرئولار و لایه ۵، پریوستوم و همچنین فاسیای عمقی. با این حال، باید در نظر داشت که این آرایش، هم ترازی کلی ساختارها در صورت است، اما مناطقی وجود دارند که این آرایش به کمتر از پنج لایه مثلا سه لایه در ناحیه زیر چشمی، یا به سمت بیش از پنج لایه مثلا نه لایه در ناحیه گیجگاهی تغییر می کند.
برای آشنایی بیشتر با اقدامات زیبایی و جوانسازی صورت به کتاب (راهنمای کاربردی لایه برداری زیبایی و جوانسازی دارویی پوست) انتشارات آبادیس طب مراجعه فرمائید.
تصویر ۲
اپیدرم
خارجی‌ترین لایه‌ی پوست است که عروق خونی ندارد و منحصراً توسط درم تغذیه می‌شود. اپیدرم دردرجه اول از کراتینوسیت‌ها ساخته‌شده که اپیتلیوم مطبق یا لایه لایه را تشکیل می‌دهند. اپیدرم لایه‌ای غنی از سلول است که عمدتاً از کراتینوسیت‌های متمایزکننده و تعداد کمتری ملانوسیت تولیدکننده رنگدانه و سلول‌های لانگرهانس ارائه‌دهنده آنتی‌ژن تشکیل شده است.
درم
لایه بیرونی فاسیای سطحی ساختاری است و عمدتاً ماتریکس خارج سلولی ترشح شده توسط فیبروبلاست ها را تشکیل می دهد. کلاژن نوع I فراوان ترین پروتئین است. سایر انواع کلاژن (III، V، VII)، الاستین، پروتئوگلیکان ها و فیبرونکتین ها در مقادیر کمتری وجود دارند. یک شبکه عروقی غنی جزء مهم درم است. ضخامت درم به عملکرد آن مربوط می شود و با تحرک آن نسبت معکوس دارد. نازک ترین درم در پلک ها و ضخیم ترین در بالای پیشانی و نوک بینی است. . این بافت همبندی از دولایه مختلف تشکیل‌شده: لایه عمقی یا رتیکولاریس و لایه سطحی یا پاپیلاری. لایه رتیکولاریس از بافت همبند فیبروالاستیک تشکیل شده که اساس آن فیبرهای کلاژنی بوده و سلول‌های اصلی این لایه فیبروبلاست‌ها و هیستوسیت‌ها می‌باشند. غدد سباسه و عرق، فولیکول‌های مو و گروه کوچکی از سلول‌ها نیز در لایه عمقی درم رتیکولاریس یافت می‌شوند.
هیپودرم یا بافت زیرجلدی
لایه‌ای از بافت همبندی شل می‌باشد که دقیقا در زیر درم قرارگرفته است.
ساب کوتانئوس
لایه زیر جلدی یا ساب کوتانئوس دارای دو جزء است: چربی زیر جلدی که حجم می دهد و رتیناکولار کوتیس فیبروز که درم را به SMAS زیرین متصل می کند. در بافت های زیر جلدی مقدار، نسبت و چینش هر جزء در نواحی مختلف صورت متفاوت است. در پوست سر، لایه زیر جلدی دارای ضخامت یکنواخت و چسبندگی ثابتی به درم است. در مقابل، در صورت لایه زیر جلدی یا ساب کوتانئوس دارای تغییرات قابل توجهی در ضخامت و چسبندگی است. در نواحی مانند پلک ها و لب ها، این لایه به طور قابل توجهی فشرده می شود به طوری که ممکن است چربی وجود نداشته باشد. در نواحی دیگر، مانند بخش نازولبیال، بسیار ضخیم است. در نواحی با بافت زیر جلدی ضخیم، رتیناکولار کوتیس به طور قابل توجهی کشیده می شود و فیبرهای آن مستعد ضعیف شدن و اتساع با افزایش سن می شوند. در داخل بافت زیر جلدی، اتصال کلی به درم پوشاننده قوی‌تر و متراکم‌تر از اتصال به SMAS زیرین است. این مورد در نتیجه آرایش درخت مانند فیبرهای رتیناکولار کوتیس است که با الیاف کمتر اما ضخیم‌تر عمیق است که از طریق SMAS بالا می رود و به تدریج تا رسیدن به درم به چندین لیگامان ظریف کوچک تقسیم می شود. تراکم و استحکام الیاف رتیناکولار کوتیس در لایه زیر جلدی در نواحی مختلف صورت متفاوت است. در جایی که روی رباط های نگهدارنده قرار می گیرد، الیاف متراکم تر هستند و جهت عمودی بیشتری دارند. در مقابل، در مناطقی که روی یک فضا قرار گرفته اند، الیاف تراکم کمتری دارند و جهت افقی بیشتری دارند. دانستن این موارد در جراحی های زیبایی بسیار اهمیت دارد.
چربی صورت
متشکل از چربی سطحی و عمقی است که به صورت متناسب و گسترده پخش شده و قوس ها و برآمدگی های مختلف صورت را ایجاد می کند. لایه های سطحی و عمقی توسط سیستم آپونورتیک عضلانی سطحی SMAS از هم جدا می شوند.
سیستم آپونورتیک عضلانی سطحی (SMAS )
که از سال ۱۷۹۹ شناخته شده است، یک فاسیای زیرجلدی منحصر به فرد بوده که در پایین به پلاتیسما و در بالا به گالئا پیوسته است به عنوان یک فاسیای پوشاننده برای عضلات تغییر حالت صورت عمل می کند، بنابراین نقش مهمی در بروز عواطف چهره ایفا می کند. SMAS مربوط به صورت و گردن است و در دیگر نواحی بدن نداریم. SMAS ماهیچه های صورت را به درم متصل می کند. این ساختار فیبری عضلانی فعالیت تمام عضلات صورت را منتقل، توزیع و تقویت می کند.
تصویر ۳
رباط های نگهدارنده صورت را می توان به درخت تشبیه کرد. رباط ها بافت های نرم را به اسکلت صورت یا فاسیای عضلانی عمیق متصل می کنند و از هر پنج لایه بافت نرم عبور می کنند. یک سری از شاخه ها به شکل بادبزنی در می آیند و به درم وارد می شوند. در سطوح مختلف ، نام‌های مختلفی به آن داده می‌شود، مانند رتیناکولار کوتیس در لایه زیر جلدی و لیگامنت ها در سطح subSMAS.
تصویر ۴
فاسیای عمقی
عمیق ترین لایه بافت نرم صورت است که توسط پریوستئوم که روی استخوان قرار دارد، تشکیل می شود. روی نواحی جانبی صورت ، جایی که عضله جونده (گیجگاهی و ماستر) روی استخوان قرار دارد، فاسیای عمقی در عوض پوشش فاسیال عضلات می باشد. فاسیای پاروتید نیز بخشی از فاسیای عمقی است. فاسیای عمقی ، اگرچه نازک است، اما سفت و تسلیم ناپذیر است و به رباط های نگهدارنده صورت متصل می شود. در دیافراگم های متحرک روی حفره‌های استخوانی، فاسیای عمقی وجود ندارد و با پوشش متحرک مشتق از حفره‌ها، ملتحمه یا مخاط دهان جایگزین می شود.
تقسیم بندی لایه های پوست صورت
جدول ۱
برای آشنایی بیشتر با کتابهای پوست و مو به سایت (انتشارات آبادیس طب) و اینستاگرام (انتشارات آبادیس طب) مراجعه فرمائید.
نظر کاربران